ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ ''ΝΕΚΥΙΑ''
Το
ταξίδι του θανάτου (Νέκυια) όντας ζωντανός κατά το Δ. Λιαντίνη.
Ή πιο
απλά τι σημαίνει για το μεγάλο ποιητή – δημιουργό μελέτη του δικού του θανάτου, με παράδειγμα τον Οδυσσέα.
 |
| Χρόνη Μπότσογλου Μια προσωπική Νέκυια |
Νέκυια σημαίνει να στοχαστείς και να ζήσεις τη ζωή σου όχι μισή αλλά ολόκληρη. Με την απλή, δηλαδή και τη βέβαιη γνώση ότι ενώ υπάρχεις ταυτόχρονα δεν υπάρχεις. Ότι ενώ ζεις αυτό που είσαι, δηλαδή ζωντανός του σήμερα, ταυτόχρονα ζεις κι αυτό που δεν είσαι, δηλαδή το νεκρός του αύριο. Η ζωή σου στην ουσία της είναι η δυνατότητα και η δικαιοδοσία της φαντασίας σου. Όχι άλλο.”
Δ. ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ, ΓΚΕΜΜΑ σ. 186
 |
| Γερμανική Έκδοση της Γκέμμα · |
Ώς προς την μέθοδο που μπορεί να ακολουθηθεί για την συνείδηση -επίγνωση και άρα την αυτογνωσία και την ολοκλήρωση , υπήρξαν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες . Όλες οι θεωρίες των ανατολικών θρησκειών , του Γκουρτζίεφ και Ουσπένσκι και του εσωτερισμού βασίζονται μεν σε μια επιστημονική βάση , με την έννοια ότι έχει αποδειχτεί ότι τα πάντα είναι ενέργεια και η ύλη δεν διαχωρίζεται αλλά είναι μια μορφή ενέργειας. Επίσης ο συνδετικός κρίκος όλων αυτών είναι η λεγόμενη αυτοπαρατήρηση. Η αυτοπαρατήρηση όμως της θεωρίας του Γκούρτζιεφ ,σε αντίθεση με την έννοια της αυτοπαρατήρησης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας βασίζεται αποκλειστικά στην μεγάλη σημασία που δίνεται στην διανόηση και στην δύναμη του νου ο οποίος ελέγχει το συναίσθημα και αποκαλύπτοντας τους ρόλους και τις προσωπικότητες και την αναγνώριση αυτών από το άτομο , το ωθεί να μην τους ακολουθεί . Επίσης μια σειρά ασκήσεων για έλεγχο του σώματος και διαλογισμό , για ροή ενέργειας , ασκήσεις αναπνοών , καθώς και τον κύριο καθοδηγητικό ρόλο του δασκάλου , προσπαθεί να κατακτήσει την συνειδητότητα. Ο μοναχισμός και η αποκοπή από εξωτερικές παρεμβολές επίσης σε ορισμένες θρησκείες έχουν πάλι ως στόχο την στροφή προς τα μέσα.Στον εσωτερισμό βέβαια υπάρχει μια ποιοτική διαφορά μεγάλη όσον αφορά την έννοια του νου . Δεν νοείται ο εγκέφαλος εν προκειμένω και οι σκέψεις . Μη έχοντας όμως περισσότερη γνώση επί του θέματος δεν θα μπορούσα να κρίνω , παρά να παρουσιάσω κάποια στοιχεία , διαφορών και ομοιοτήτων και διάφορες θεωρίες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσον αφορά δε τον τομέα της ψυχολογίας μέχρι στιγμής η μέθοδος που ακολουθείται είναι η υπόδειξη στον ασθενή και η ανάλυση των συναισθημάτων του από τον ψυχολόγο -ψυχοθεραπευτή , ο οποίος ουσιαστικά υποδεικνύει στον ασθενή του γιατί αισθάνεται έτσι. Αυτό όμως όσο κι αν είναι κοντά στην πραγματικότητα των συναισθημάτων του ασθενή δεν σημαίνει ότι οδηγεί στην συνειδητοποίηση αυτών των συναισθημάτων παρά μόνο μέσω της διανοητικοποίησης τους . Η αλήθεια είναι ότι αν δεν βιώσει την αλήθεια αυτών ο ασθενής δεν πρόκειται να συνειδητοποιήσει τίποτα και θα επαναλαμβάνει τις ίδιες πράξεις και τα ίδια λάθη. Όλες αυτές οι θεωρίες διαφέρουν όμως ως προς την μέθοδο της αυτοπαρατήρησης που θα σας αναλύσω μεθοδικά περαιτέρω , και η οποία δεν διαχωρίζει κυρίως τον άνθρωπο από το περιβάλλον του , αλλά τον θέτει εντός του και εσωτερικά του . Η μεγάλη επίσης διαφορά έγκειται ότι στην μέθοδο που θα σας αναλύσω δίνεται μεγάλη σημασία στην λειτουργία του συναισθήματος μέσω της σταδιακής βίωσης αυτού και του πόνου που του προκαλεί, σε αντιδιαστολή με την διανόηση η οποία έρχεται επικουρικά να συμβάλει στην πορεία , αλλά και στην αρχή της.
Επιχειρώντας έναν γενικό ορισμό :Αυτοπαρατήρηση σημαίνει παρατηρώ τον εαυτό μου σε οτιδήποτε πράττει ή αισθάνεται. Θέτω δηλαδή τον εαυτό μου ως παρατηρητή του. Δηλαδή μια διττή προσοχή στο εξωτερικό περιβάλλον και στο εσωτερικό, σαν ο παρατηρητής να είναι ταυτόχρονα και παρατηρούμενος.Η αυτοπαρατήρηση αυτή μπορεί να είναι διανοητική , δηλαδή να τον παρατηρώ την ώρα που πχ περπατάει , ή καπνίζει ή κάνει οτιδήποτε, αλλά κυρίως συναισθηματική , δηλαδή να παρατηρώ αυτό που νιώθω πχ όταν ακούω μουσική. Δηλαδή τα συναισθήματα που μου δημιουργούνται από ένα εξωτερικό ερέθισμα .
Η αυτοπαρατήρηση όμως πρέπει να βιώνεται κυρίως . Δηλαδή , όταν πχ νιώθω ότι θέλω να κλάψω , απλά πρέπει να το αφήσω να γίνει . Η απάντηση και η σύνδεση με το γιατί θα έρθει αργότερα.
Όμως γιατί αυτοπαρατήρηση. Ας μου επιτραπεί μια εισαγωγή με αποσπάσματα από το έργο του Χρήστου Κωνσταντόπουλου ΄΄Αναζητώντας την Ιθάκη΄΄.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ άνθρωπος έχει από την φύση του τρία κέντρα με τις αντίστοιχες λειτουργίες τους :
α. Το ενστικτώδες ( αισθητικό )
β. Το συναισθηματικό
γ. το διανοητικό
Ενώ λοιπόν σε κάθε πρόβλημα , ο άνθρωπος θα έπρεπε να συμμετέχει και με τα τρία κέντρα ταυτόχρονα, γιατί από αυτά συγκροτείται, αυτός έχει <> ή τον έχουν <> να προσπαθεί να βρεί λύσεις , χρησιμοποιώντας μόνο το διανοητικό κέντρο-λειτουργία , χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τα άλλα δύο κέντρα, που όχι μόνο τα αγνοεί αλλά κάνει το κάθε τι για να σταματήσει τις λειτουργίες τους. Έτσι λοιπόν απωθώντας και καταπιέζοντας τις άλλες δύο λειτουργίες , ο άνθρωπος δεν λειτουργεί ούτε διανοητικά σωστά, αφού χρησιμοποιεί στην υπηρεσία της απώθησης την λογική του. Και όλα αυτά γίνονται χωρίς ο άνθρωπος να το ξέρει ή να έχει την παραμικρή επίγνωση.Δηλαδή όποτε παρουσιάζεται ένα πρόβλημα η <> ή η <>, το ίδιο πράγμα είναι, προσπαθεί να βρει μια ή κια περισσότερες <> λύσεις. Αυτό όμως προυποθέτει πως υπάρχει αναγκαστικά μια σφαιρική, από τον άνθρωπο , ΕΠΙΓΝΩΣΗ της φύσης της παρόρμησης και της συναισθηματικής φόρτισης που τροφοδότησαν την λειτουργία της διανόησης.
Συμπερασματικά θα μπορούσα να πω , πως κι αν ακόμα κατορθώναμε να << λύσουμε >> όλα τα εξωτερικά προβλήματα , αλλά χωρίς να έχουμε αποκτήσει ΕΠΙΓΝΩΣΗ της αιτίας της συναισθηματικής μας κατάστασης , πάλι δεν θα κάναμε τίποτα. Οι << λύσεις >> στα προβλήματα, όχι μόνον δεν θα ήταν πλήρεις , αλλά θα επαναλαμβάναμε τα ίδια ακριβώς λάθη. Όπως και τα επαναλαμβάνουμε...
Το όλο θέμα δεν βρίσκεται μόνο στην <>, αλλά στην ΕΠΙΓΝΩΣΗ, που έχουμε του τι εξυπηρετεί η λογική που χρησιμοποιούμε σε κάθε περίπτωση. Σε τι μας βολεύει να έχουμε αυτήν ή την άλλη άποψη για ένα θέμα, από τα πολιτικά και τα κοινωνικά μέχρι και τα πολύ προσωπικά θέματα, τελικά δεν υπάρχει διαφορά και διαχωρισμός ανάμεσα στα διάφορα θέματα. Όλα τα θέματα για τον σημερινό άνθρωπο είναι υποκειμενικά. Μόνο ο άνθρωπος που έχει ΕΠΙΓΝΩΣΗ και των τριών λειτουργιών ταυτόχρονα, δηλαδή α) της ενστικτώδους ( αίσθησις), β) συναισθηματικής, γ) διανοητικής, έχει το χάρισμα να είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ.
Η ενστικτώδης λειτουργία αποβλέπει στο να αισθανόμαστε άμεσα ότι ζούμε. Αυτή η λειτουργία άρχισε πρώτη να εκδηλώνεται με την λειτουργία της καρδιάς που τελευταία σταματάει τελευταία ενδίδει, με το θάνατο. Η συναισθηματική λειτουργία αποβλέπει στο να μας εξοπλίζει με την ικανότητα να νιώθουμε και να ενεργούμε ανάλογα , πάλι για την ανάγκη μας για επιβίωση. Και η διανοητική λειτουργία μας βοηθάει στην επιβίωσή μας , με το να μας εξοπλίζει με την ικανότητα να βρίσκουμε λύσεις και να ερμηνεύουμε καταστάσεις και γεγονότα που δημιουργούνται απο ερεθίσματα που παίρνουμε από το εξωτερικό περιβάλλον και προσέξτε σας παρακαλώ αυτό, που πιθανώς αυτά τα εξωτερικά ερεθίσματα να διεγείρουν , να οπλίζουν ξεχασμένα συναισθήματα στο εσωτερικό μας περιβάλλον , στον εσωτερικό μας κόσμο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τις τρείς αυτές λειτουργίες εμείς έχουμε αναπτύξει υπέρμετρα τη διανοητική μας και φυσικά αυτή θα μας βοηθήσει τώρα να αναπτύξουμε και τις άλλες δύο. Πως θα μας βοηθήσει; Να η πρακτική μέθοδος που την έχουν βρει οι άνθρωποι χιλιάδες χρόνια πιο μπροστά από εμάς. Ο Σοφοκλής στα έργα του <> και <> μας δίνει αυτήν την μέθοδο, η οποία όμως αλλοιώθηκε με το πέρασμα των αιώνων.
Το μόνο εφόδιο που έχουμε στα χέρια μας είναι αυτή η διανόηση η κάθε είδους διανόηση, ακόμα και η περιορισμένη. Ένα πρωταρχικό στοιχείο της διανόησης είναι η προσοχή. Αν πρώτα δεν προσέξω να πάρω το ερέθισμα , είτε αυτό έρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον, είτε αυτό πηγάζει από τον εσωτερικό μας κόσμο, η διανόησή μου δεν μπορεί να κάνει τίποτα γιατί την αποσυνδέω, την αποκλείω από το ερέθισμα . Δεν έχει πληροφορίες για να αξιολογήσει και να βγάλει λογικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα. Χωρίς την προσοχή η διανόηση δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Δεν μπορεί να αναπτύξει καμιά ικανότητα αξιολόγησης και επίγνωσης καταστάσεων.
Αυτό το είδος της προσοχής ή παρατήρησης, που έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε είναι μόνο μιας κατεύθυνσης μιας διεύθυνσης, μιας διάστασης, π.χ. Εγώ προσέχω , παρατηρώ εσάς ή παρατηρώ το τοπίο ή οτιδήποτε άλλο.
<> <---------------------------------- Αντικείμενο
| | | |
(ακούσια (εξωτερικό
τυχαία ερέθισμα)
παρατήρηση)
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το είδος της προσοχής που χρησιμοποιούμε, είναι η μονοδιάστατη προσοχή. ......Σας παρακαλώ λοιπόν να κάνουμε μια μικρή προσπάθεια, μήπως και μπορέσουμε να αλλάξουμε λίγο τον μέχρι τώρα μονοδιάστατο τρόπο που χρησιμοποιούσαμε την προσοχή μας. Δηλαδή τη στιγμή ακριβώς που προσέχουμε ένα αντικείμενο ταυτόχρονα, συγχρόνως , την ίδια στιγμή να παρατηρούμε και τον εαυτό μας.....
<< εγώ>> <-------------------------------------> Αντικείμενο
| | | | | |
(ακούσια ΕΓΩ (εξωτερικό
τυχαία ΕΚΟΥΣΙΟΣ ερέθισμα)
παρατήρηση) ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
Κι εκείνο που θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε στον εαυτό μας , ταυτόχρονα με το εξωτερικό ερέθισμα (αντικείμενο) είναι τα συναισθήματά μας τις συναισθηματικές αποχρώσεις που πηγάζουν συνήθως μέσα από το στέρνο και τα σπλάχνα μας και να ενδώσουμε σε αυτά τα συναισθήματα. Το μόνο νέο, που θα μπορούσα να πω, σε όλη αυτήν την περιγραφή είναι το σημείο δηλ.πως να ανακαλύπτουμε τα συναισθήματα και τους πόνους και να τα αφήνουμε να ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ενώ,μέχρι τώρα, έχουμε μάθει να θάβουμε αυτά τα συναισθήματα και μαζί με αυτά θάβουμε φυσικά τον εαυτό μας.
Με αυτό τον νέο τρόπο παρατήρησης βοηθάμε την Λογική μας να αξιολογήσει τα δύο είδη ερεθισμάτων που δέχεται το ενα από το εξωτερικό περιβάλλον και το άλλο από το συναισθηματικό εσωτερικό κόσμο. Η αμφίρροπη, η διπλή αντίληψη που εξοπλίζει τώρα την προηγούμενη <> μας , ονομάζεται επίγνωση.Ποιά η διαφορά μεταξύ λογικής και επίγνωσης ; ........θα μπορούσα περιληπτικά να πω ότι η ΕΠΙΓΝΩΣΗ περικλείει και την λογική που είναι όργανό της, ενώ η λογική δεν έχει επίγνωση. Η επίγνωση παρέχει μια σφαιρική εποπτεία πολλών διαστάσεων της ανθρώπινης ύπαρξης, γιαυτό ο άνθρωπος με επίγνωση δεν μπορεί εύκολα να κάνει κακό. Ενώ ο άνθρωπος με λογική αλλά χωρίς την επίγνωση μπορεί να κάνει κακό και δικαιολογεί με λογικά επιχειρήματα αυτό το κακό.