Στήλη των Όφεων: Ένα απαξιωμένο μνημείο της Θεσσαλονίκης
Η Στήλη των Όφεων (Υilan Mermer). Δελτάριο Συλλογής Α. Παπαϊωάννου.
Εμφανώς παραμερισμένο και κακοποιημένο, περνά σχεδόν απαρατήρητο από τους περαστικούς, αλλά και οι ειδικοί αρχαιολόγοι έχουν αποστρέψει την προσοχή τους από αυτό εδώ και σαράντα χρόνια» επισημαίνει η Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Θεοδοσία Στεφανίδου - Τιβερίου σε ανακοίνωσή της, η οποία θα παρουσιαστεί στο ετήσιο Αρχαιολογικό Συνέδριο για τις ανασκαφές του 2014 στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Πρόκειται για το ύψους 3,50 μ. μαρμάρινο βάθρο που υψωνόταν άλλοτε σε θέση περίοπτη πάνω στην πορεία της Αγ. Δημητρίου. Πριν από την πυρκαγιά του 1917 ήταν ενταγμένο σε μια πλατεία γνωστή ως πλατεία Όφεων, εξαιτίας του αρχαίου αυτού μνημείου, το οποίο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έφερε την ονομασία «Μάρμαρο του Φιδιού» (Yılan Mermer). Σύμφωνα με κάποια λαϊκή δοξασία, ένας δαίμων, με τη μορφή φιδιού, θα κατοικούσε στο μνημείο. Μια σειρά από φωτογραφικές λήψεις, κυρίως των αρχών του 20ού αιώνα, το δείχνουν να υψώνεται μεγαλοπρεπές πάνω σε υψηλό βαθμιδωτό κρηπίδωμα.
Βάθρο
κίονα στην οδό Αγ. Δημητρίου που στήριζε άλλοτε αυτοκρατορικό
ανδριάντα. Στην Τουρκοκρατία ονομαζόταν Υilan Mermer (Στήλη των Όφεων).
Φωτ. Θ. Στεφανίδου -Τιβερίου.
Επάνω στο ψηλόλιγνο κυματιοφόρο βάθρο εδράζεται η βάση ενός κίονα, ο οποίος θα στήριζε ανδριάντα. Το σύνολο της κατασκευής μαζί με το άγαλμα θα έφτανε τα 15 - 16 μ., περίπου. Επρόκειτο δηλαδή για μνημείο μιας κατηγορίας, πολυάριθμα παραδείγματα της οποίας μας είναι γνωστά από την Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για ανδριάντες αυτοκρατόρων που ήταν ιδρυμένοι επάνω σε κίονες ύψους 20 έως και 50 μ.. Δέσποζαν σε πλατείες ή οδικούς άξονες και σημάδευαν οπτικά τις συνοικίες της πόλης, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσαν σύμβολα της εξουσίας του κάθε νέου ηγεμόνα.
Ο ανδριάντας του Ιουστινιανού στην Κωνσταντινούπολη ιδρυμένος πάνω σε κίονα (ύψ. 50 μ.). Αναπαράσταση C. Gurlitt.
Κατά την εποχή της ύστερης αρχαιότητας, η αρχαία παράδοση της ανάθεσης τιμητικών ανδριάντων των αυτοκρατόρων αλλά και άλλων σημαντικών προσώπων στους δημόσιους χώρους των πόλεων, παρέμεινε ζωντανή σε όλη την ανατολική αυτοκρατορία, πράγμα που συνέβη και στη Θεσσαλονίκη.
Παρότι η Θεσσαλονίκη μετά την εποχή του Γαλερίου δεν είναι πλέον αυτοκρατορική πρωτεύουσα, είναι βέβαιο ότι η πόλη διατήρησε μια εξέχουσα θέση και διοικητικό ρόλο στο πλαίσιο της αυτοκρατορίας.
Βάθρο κίονα στην οδό Αγ. Δημητρίου, Σχεδιαστική αποτύπωση 1975.
ΠΗΓΗ:http://www.naftemporiki.gr/story/921983/stili-ton-ofeon-ena-apaksiomeno-mnimeio-tis-thessalonikis
ΠΗΓΗ:http://www.naftemporiki.gr/story/921983/stili-ton-ofeon-ena-apaksiomeno-mnimeio-tis-thessalonikis
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου