«Ένα ποίημα για τους πρόσφυγες»

ΓΡΑΦΕΙ Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ
ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΜΙΧΑΛΙΤΣΙΑΝΟΥ

«Κανείς δεν φεύγει από την χώρα του άμα αυτή δεν είναι σαν το στόμα ενός καρχαρία, κανείς δεν τρέχει στα σύνορα άμα ολόκληρη η πόλη στην οποία ζούσε δεν διαλυόταν. Θα πρέπει να καταλάβετε ότι κανείς δεν βάζει τα παιδιά του σε μια βάρκα εκτός και αν το νερό είναι ασφαλέστερο από την στεριά….»

Ουαρσάν Σάιρ «Πατρίδα»

Η πανελλήνια εκδήλωση «Ένα Ποίημα για τους Πρόσφυγες» θα πραγματοποιηθεί στις 21 Μαρτίου 2016, που είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, σε 25 πόλεις της Ελλάδας. Τη διοργανώνει ο Κύκλος Ποιητών με συνδιοργανωτές την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ και τον ιστότοπο https://www.facebook.com/RefugeesWelcomeGR/publishing_tools. (Πρόκειται για εθελοντές ενημέρωσης και επικοινωνίας με μεγάλο ακροατήριο).
Όπως διαβάζω στο δελτίο Τύπου , η εκδήλωση θα λάβει παγκόσμιο χαρακτήρα και θα έχει διεθνή αντίκτυπο , διότι θα την αναλάβει και θα τη διαχειριστεί το Παγκόσμιο Κίνημα Ποίησης (World PoetryMovement) με έδρα το Μεντεγίν. Γίνονται προσπάθειες να εμπλακεί και το ΡΕΝ International. Προβλέπεται η συμμετοχή χωρών από όλες τις ηπείρους.
« Η Ελλάδα θα βρεθεί στο κέντρο του ποιητικού ενδιαφέροντος», όπως αναφέρεται, « διότι, μέσω της ποίησης, θα καταδείξει την ουμανιστική της πλευρά.
Σκοπός της είναι η περαιτέρω ευαισθητοποίηση και ο προβληματισμός του κοινού στο προσφυγικό ζήτημα, η συνεπακόλουθη, με όποια μορφή, αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες και ένα μήνυμα κατά του ρατσισμού.» Κι αν η ποίηση ταλαντεύεται ανάμεσα στο αιώνιο και στο εφήμερο , εδώ θα εμφανισθεί ως πράξη απόγνωσης , που χρησιμοποιεί υλικά της πραγματικότητας. Μιας τραγικής πραγματικότητας , η οποία έχει συνθλίψει εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας.
«Η ποίηση είναι σαν ένα πουλί, αγνοεί όλα τα σύνορα.» γράφει ο Yevgeny Yevtushenko. Τώρα , όμως, έκλεισαν τα σύνορα . Οι στρατιώτες ποδοπατούν τους τολμηρούς, που προσπαθούν να τα περάσουν, και στέλνουν τα σκυλιά τους και τους δαγκώνουν. Κι αν « η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα ». όπως ισχυρίζεται ο Σεφέρης , βλέπουμε να αργοσβήνει η ανάσα τους κι εμείς ανήμποροι θεατές , το μόνο που κάνουμε είναι να σκουπίσουμε τα δάκρυά μας.
Ίσως, αυτό που λέει ο Αναγνωστάκης, ότι «η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας » θέλει να πει πολλά. Ναι, να κρύψουμε το πρόσωπό μας από τη ντροπή , για όσα μπορούμε και δεν κάνουμε για να απαλύνουμε τον πόνο των ανθρώπων αυτών, για το ότι δεν χουχουλιάζουμε στην αγκαλιά μας τα παιδιά τους.
Κι αν οι λέξεις των ποιητών θα καίνε , εμείς δεν θα βρούμε τη λύτρωση , γιατί δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την αδικία που καραδοκεί παγκόσμια. Κι αν « η ποίηση είναι ένας φασιανός που χάνεται στους θάμνους» όπως αναφέρει ο Στήβενς , χάνεται και η ζωή στο Αιγαίο, στους λασπότοπους , στα ποτάμια και στους χείμαρρους που καταπίνουν όλους αυτούς στην ηρωική τους έξοδο προς την ελευθερία .
Κι αν «η ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.
Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν τίποτα και προσπερνούνε» , όπως έχει το θάρρος της γνώμης να ομολογήσει ο Γιώργης Παυλόπουλος , θα μας βρει απέναντι ,γιατί δεν θέλουμε απλά να είμαστε μάρτυρες αυτής της Οδύσσειας των ξεριζωμένων, γιατί δεν θέλουμε να προσπεράσουμε το δράμα τους.
Η θετική ανταπόκριση των πολιτών να ανακουφίσει και να κάνει λίγο πιο ανθρώπινη τη διαμονή αυτών των ανθρώπων στη χώρα μας είναι πολύτιμη και ελπιδοφόρα , αλλά δεν αρκεί.
Πού είναι άραγε η Ευρώπη των αξιών και του ανθρωπισμού; Μήπως είναι αυτή η Ευρώπη που δείχνει το πιο απάνθρωπό της πρόσωπο υποκύπτοντας στις όλο και νέες απαιτήσεις και προκλήσεις της Τουρκίας, η οποία εκμεταλλεύεται χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους ; Αν είναι αυτή σίγουρα δεν μας εκφράζει. Κι εγώ δηλώνω , ότι ντρέπομαι που λέγομαι Ευρωπαία.
Αλλά θα συμφωνήσω με το Μανώλη Αναγνωστάκη, που λέει, ότι «η ποίηση είναι δυο θαμποί προβολείς μες στην ομίχλη, ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη ζω.»
Ο λαός μας , άλλωστε , ξέρει τι θα πει προσφυγιά , την έχει βιώσει.
Το 1922 , όταν έγινε η Μικρασιατική καταστροφή. Ένας ολόκληρος κόσμος, ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, διωγμένος από τους Τούρκους εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα.
Και γυρίζω πίσω ξεφυλλίζοντας το μυθιστόρημα της Διδούς Σωτηρίου «Μέσα στις φλόγες» και στέκομαι στο παρακάτω κείμενο, το οποίο καταγράφει τις τραγικές στιγμές που πέρασαν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας, όταν ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους , καθώς και στις αφάνταστες δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην Ελλάδα, έως ότου ξαναφτιάξουν τη ζωή τους.
Αφηγήτρια είναι ένα κορίτσι, η Αλίκη Μάγη, που ήδη έχει φτάσει στην Ελλάδα και περιμένει με ανυπομονησία τους δικούς της.
« Κανείς μας ακόμα δεν μπορούσε να πιστέψει πως είμαστε οι πρώτες σταγόνες της καταιγίδας που έφτανε, η πρώτη αχνή γραμμή μιας ατέλειωτης ανθρωποθάλασσας που θα ξεχυνόταν σε λίγο σ' εκείνο το άγνωστο λιμάνι.
Αρχίσαμε να βαδίζουμε πιασμένοι απ' το χέρι, κοντά ο ένας στον άλλον, χαμένοι, μουδιασμένοι, δισταχτικοί, σαν να 'μαστέ τυφλοί και δεν ξέραμε πού θα μας φέρει το κάθε βήμα που αποτολμούσαμε. Γυρεύαμε ξενοδοχείο στο λιμάνι για ν' ακουμπήσουμε και να περιμένουμε τους δικούς μας. Όπου κι αν ρωτούσαμε, παίρναμε την ίδια στερεότυπη απόκριση:
— Απ' τη Σμύρνη έρχεστε; Δε δεχόμαστε πρόσφυγες.
— Μα, θα σας πληρώσουμε καλά, ανθρώποι του Θεού, έλεγε η θεία Ερμιόνη.»
Δεν μπορεί να μη μας θυμίζει κάτι αυτός ο διάλογος…
Εκτός, αν είμαστε ανιστόρητοι.
Δυστυχώς, «η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα», σύμφωνα με την ρήση που διετύπωσε ο Κάρλ Μαρξ και δικαιώθηκε.

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/smaragdamichalitsianou