Η ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΣΤΟ ΔΙΡΟ

  • Ο

Ο Γιώργος Παπαθανασόπουλος μας μίλησε για την ανακάλυψη της...αρχαιότερης αγκαλιάς στο Διρό

Συναντήσαμε τον Δρ. Γιώργο Παπαθανασόπουλο, Αρχαιολόγο και Διευθυντή των Ανασκαφών του Διρού, στο σπίτι του στην Γλυφάδα.
 Κύριε  Παπαθανασόπουλε, τις τελευταίες ημέρες όλα τα ΜΜΕ ασχολούνται με αυτήν την τόσο σπουδαία ανακάλυψη στο Διρό. Ένα ζευγάρι αγκαλιασμένο, θαμμένο μαζί για περίπου 6.000 χρόνια!  Το απεκάλεσαν η «αρχαιότερη αγκαλιά»! Πριν μας μιλήσετε γι’ αυτήν την τόσο σημαντική ανακάλυψη,  θα επιθυμούσαμε να μας πείτε πως ασχοληθήκατε με το Διρό και ιδιαίτερα με την Αλεπότρυπα.
 Η σχέση μου με το Διρό ξεκίνησε το 1970, όταν ανέλαβα την θέση του Έφορου Κλασσικών Αρχαιοτήτων Σπάρτης. Στο Διρό υπήρχαν δύο σπήλαια : Το ένα, η Γλυφάδα ήταν το γνωστό σε όλους,  και το άλλο ,  άγνωστο στο ευρύ κοινό, η Αλεπότρυπα.  Την Αλεπότρυπα είχε ανακαλύψει το 1958 το ζεύγος Πετρόχειλου, οι οποίοι εντόπισαν μία τρύπα στο βραχώδες μέτωπο του βράχου, όπου  χωνόντουσαν τα σκυλιά των κυνηγών  βγαίνοντας μετά από μέρες, λασπωμένα. Κατάλαβαν λοιπόν, ότι η σπηλιά είχε βάθος και άρχισαν τις έρευνες. Διαμόρφωσαν έναν κεντρικό διάδρομο με ενδιάμεσα πλατώματα  από την είσοδο μέχρι το βάθος της, όπου υπήρχε λίμνη με πόσιμο γλυφό νερό.  Μετά  τον θάνατο του Πετρόχειλου, ασχολήθηκε με το σπήλαιο για ένα διάστημα η σύζυγος του Άννα.
 Όταν λοιπόν τοποθετήθηκα διευθυντής στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Σπάρτης, είδα  τέσσερα κοφίνια γεμάτα κομμάτια πιθαριών με ανάγλυφη διακόσμηση τα οποία ήταν τοποθετημένα στην πίσω πλευρά του μουσείου που χρησιμοποιείτο ως υπαίθρια αποθήκη αρχαίων  με την ένδειξη Αλεπότρυπα. Στο μουσείο  υπήρχαν επίσης αρχεία , φωτογραφίες και σχέδια βραχογραφιών από την ίδια προέλευση.   Αυτά κίνησαν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον μου, πολύ περισσότερο  διότι  τίποτε δεν ήταν γνωστό μέχρι τότε για την Αλεπότρυπα. 
  Όταν επισκέφτηκα το σπήλαιο αυτό του Διρού βρήκα  την είσοδο χωρίς πόρτα που όπως πληροφορήθηκα είχε κλαπεί. Υπήρχαν μόνο οι σιδερένιοι μεντεσέδες της.  Ξεκίνησα λοιπόν εκείνο το καλοκαίρι τις ανασκαφές στο σπήλαιο, το οποίο  είχε εμφανή κατάλοιπα ζωής από τη Νεολιθική Εποχή χρονολογούμενα  στην περίοδο 4.000- 3000 π.Χ.  Οι  νεολιθικοί  κάτοικοι  της περιοχής του Κόλπου του Διρού χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο ως καταφύγιο, ως μόνιμη ή περιστασιακή κατοικία,   ως αποθήκη αγαθών, ω ς νεκροταφείο και ως τόπο λατρείας. Το νερό της λίμνης είναι γλυφό και υπάρχουν δείγματα ότι εκεί μαγειρεύανε, γιατί υπάρχουν δείγματα στάχτης.  
Τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα πλούσια : πήλινα και μαρμάρινα ειδώλια, λίθινα και οστέϊνα εργαλεία, πήλινα ακόσμητα και γραπτά αγγεία, σύνεργα υφαντικής, όπλα, κοσμήματα καθώς και ποικίλα μικροαντικείμενα που υποδηλώνουν τον πλούτο και την δυναμική  της νεολιθικής κοινότητας του Διρού, καθώς και  μία ομαδική ταφή και ο σκελετός μιας γυναίκας σε άριστη κατάσταση (27 χρονών και μητέρας) που χρονολογείται στην τελευταία περίοδο (3.500 – 3.200 π.Χ.)
Όπως είναι προφανές, με τόσα ευρήματα, έπρεπε να εκτεθούν σε ένα Μουσείο.  Δημιουργήσαμε λοιπόν το Νεολιθικό Μουσείο του Διρού, μπροστά στην είσοδο του σπηλαίου, ώστε να αποτελεί ενότητα με τον τόπο προέλευσης των ευρημάτων.
Ας έρθουμε τώρα στην τόσο σπουδαία ανακάλυψη του αγκαλιασμένου ζευγαριού. Ανακοινώθηκε στα ΜΜΕ την ημέρα του Αγ. Βαλεντίνου.
 Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνσή μου και από διεπιστημονική ομάδα της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδας με  ομάδα συνεργατών και αμερικανούς συναδέλφους του Field Museum στο Σικάγο. Οι σκελετοί του αγκαλιασμένου ζευγαριού αποκαλύφθηκαν  το καλοκαίρι του 2014 στη θέση "Ξαγκουνάκι" , σε ελάχιστη απόσταση από την είσοδο του σπηλαίου. Τα χέρια είναι το ένα κάτω από το σώμα, το άλλο από πάνω, τα πόδια τους μπλεγμένα, είναι πραγματική αγκαλιά! Θέλαμε να είμαστε σίγουροι για τα στοιχεία. Προχωρήσαμε σε ανάλυση DNA και βάσει της μεθόδου του C14 – η οποία πραγματοποιήθηκε στο εξωτερικό – μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι οι σκελετοί χρονολογούνται περίπου το 3.800 π.Χ., πριν από σχεδόν 6.000 χρόνια δηλαδή. Τα οστά βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Εφορεία Σπηλαιολογίας στην Αθήνα, όπου πραγματοποιούνται και άλλες έρευνες  και ελπίζουμε ότι σύντομα θα βρεθούν και πάλι στο Διρό. Σε κοντινό σημείο  βρέθηκαν επίσης διπλές ταφές, μια νεαρών ενηλίκων σε συνεσταλμένη θέση και μια παιδική σε αγγείο, καθώς και μια ταφή εμβρύου. Όλες αδιατάρακτες.
Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν και άλλες ανακαλύψεις;
 Δεδομένου ότι το σπήλαιο του Διρού είναι ένα από τα σημαντικότερα νεολιθικά κέντρα της Ευρώπης, αλλά και παγκοσμίως, με την παλαιότητα και την σπουδαιότητα των ευρημάτων, είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει υλικό για αρχαιολογικό έργο για τουλάχιστον τρεις γενιές αρχαιολόγων.  Η Νεολιθική κοινότητα του Διρού ήταν ιδιαίτερα πλούσια σε ευρήματα που φανερώνουν το υψηλό πολιτισμικό επίπεδο του νεολιθικού ανθρώπου στην Ελλάδα και την Μεσόγειο.

Ευχαριστήσαμε τον κύριο Παπαθανασόπουλο για τον πολύτιμο χρόνο που μας αφιέρωσε και φύγαμε γοητευμένοι από αυτά που μας είπε και από τον ίδιο!

Μίλησε στην Ελισάβετ Μιτσού           
Φωτο Γ. Παπαθανασόπουλου: Ελισάβετ Μιτσού


ΠΗΓΗ:http://www.alimosonline.gr/%CE%BF%CE%B9-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CF%85/6128-%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CF%81%CF%8Chttp://www.alimosonline.gr/%CE%BF%CE%B9-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CF%85/6128-%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CF%81%CF%8C

Source: http://www.alimosonline.gr/%CE%BF%CE%B9-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%BF%CF%85/6128-%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CF%81%CF%8C

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΔΙΟΤΙΜΑ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΣΤΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Ο ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΙΛΟΣΟΦΟ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ ''ΝΕΚΥΙΑ''